"پروداکت مارکتینگ هنر و علم معرفی محصول به بازار است که با تحلیل نیازهای مشتری، تعیین جایگاه رقابتی، و ایجاد استراتژی‌های ارتباطی، باعث ایجاد تقاضا و رشد کسب‌وکار می‌شود."
تعریف بازاریابی محصول
بازاریابی محصول، همان‌طور که از نامش پیداست، بر روی بازاریابی یک محصول خاص تمرکز دارد. به‌طور کلی، بازاریابی شامل تمامی فرآیندهایی است که با هدف جذب مشتری و افزایش فروش محصولات یا خدمات انجام می‌شود.
اما بسیاری از افراد نمی‌دانند بازاریابی محصول چیست و وظایف یک بازاریاب محصول دقیقاً چیست. در این مقاله، به‌طور کامل به توضیح بازاریابی محصول و تفاوت‌های آن با سایر روش‌های بازاریابی خواهیم پرداخت.
پروداکت مارکتینگ چیست؟
پروداکت مارکتینگ یا بازاریابی محصول، فرآیند هم‌راستایی موقعیت محصول با نیازهای مشتریان است به‌گونه‌ای که آن‌ها تمایل به خرید و استفاده از محصولات را داشته باشند. یکی از وظایف اصلی بازاریابان محصول، شناسایی نیازهای مشتریان و معرفی محصول به‌عنوان راه‌حلی برای مشکلات آن‌هاست. با این حال، این فرآیند تنها به معرفی محصول پس از تولید محدود نمی‌شود. در واقع، معرفی محصول به بازار آخرین مرحله از پروداکت مارکتینگ است.
بازاریابی محصول از مراحل اولیه طراحی شروع شده و تا پایان ارائه آن به بازار ادامه می‌یابد. اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر پروداکت مارکتینگ را تعریف کنیم، می‌توان گفت:
پروداکت مارکتینگ فرآیندی است که محصول را به بازار متصل می‌کند. این شامل درک بازار، شناسایی نیازهای مشتریان، طراحی یک محصول مناسب و ارائه آن به‌عنوان راه‌حلی برای نیازهای مشتریان است.
به‌عبارتی، پروداکت مارکتینگ می‌تواند به‌عنوان اشتراکی بین سه بخش فروش، محصول و بازاریابی در نظر گرفته شود.
پروداکت مارکتینگ چگونه به کسب‌وکارها کمک می‌کند؟
پروداکت مارکتینگ مسئولیت اصلی بازاریابان محصول این است که صدای مشتری باشند. آن‌ها به خوبی می‌دانند که دلیل عمده خرید یک محصول، رفع یک مشکل یا نیاز خاص است. بنابراین، شناخت دقیق این نیازها و مشکلات برای تولید محصول مناسب و بازاریابی مؤثر ضروری است.
وظایف یک پروداکت مارکتر به‌طور دقیق از سایر بخش‌ها مشخص نیست و این یکی از عواملی است که می‌تواند افراد را دچار سردرگمی کند. بازاریابی محصول ترکیبی از وظایف و استراتژی‌های مختلف است:
به‌طور کلی، می‌توان گفت پروداکت مارکتینگ مانند چسبی است که تیم‌های مختلف را به هم متصل می‌کند و آن‌ها را هماهنگ می‌سازد.
وظایف اصلی یک بازاریاب محصول شامل موارد زیر است:
در نهایت، با توجه به اهمیت روزافزون بازاریابی محصول، شرکت‌ها و سازمان‌ها به این نقش نیاز بیشتری پیدا می‌کنند.
اهمیت بازاریابی محصول
تولید محصول مناسب برای بازار یکی از مراحل حیاتی موفقیت کسب‌وکار است. در این راستا، وجود یک فرد متخصص که بتواند تناسب بین محصول و بازار را ایجاد کند، ضروری است. به همین دلیل، استخدام یک پروداکت مارکتر به عنوان یکی از کلیدی‌ترین نقش‌ها در تیم بازاریابی برای بسیاری از سازمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
تفاوت بازاریابی محصول و بازاریابی عمومی
بازاریابی عمومی به تبلیغ کلی یک شرکت و برند، جذب مخاطب و افزایش فروش معطوف می‌شود. اما پروداکت مارکتینگ به‌طور خاص بر روی محصول یا محصولات آن برند متمرکز است.
در بازاریابی عمومی، هدف ایجاد آگاهی از برند و اعتماد مشتریان بالقوه است، در حالی که در بازاریابی محصول، توجه بر طراحی و تولید محصولاتی است که نیازهای گروه خاصی از مخاطبان را برآورده سازد. به عبارتی، پروداکت مارکترها به‌دقت شناسایی می‌کنند که چه ویژگی‌هایی برای جذب و نگه‌داشتن مشتریان در یک بازار خاص ضروری است.
این تفکیک نه‌تنها به بهینه‌سازی فرآیند تولید کمک می‌کند، بلکه همچنین موجب افزایش رضایت مشتری و در نهایت رشد فروش می‌شود.
تفاوت بازاریابی محصول و مدیریت محصول
مدیر محصول به شناسایی و درک نیازها و مشکلات مشتریان می‌پردازد و بر اساس این اطلاعات، محصولی را به عنوان راه‌حلی مناسب طراحی و تولید می‌کند. در مقابل، بازاریاب محصول وظیفه دارد جایگاه محصول را در بازار مشخص کرده و فرآیند تجاری‌سازی آن را مدیریت کند. به عبارت دیگر، مدیر محصول بر جنبه‌های فنی و توسعه‌ای محصول تمرکز دارد، در حالی که بازاریاب محصول به استراتژی‌های بازار، برندینگ و ارتباطات با مشتریان توجه می‌کند.
این دو نقش به‌طور مکمل یکدیگر عمل می‌کنند و موفقیت نهایی محصول به همکاری موثر بین آن‌ها بستگی دارد.
نمونه‌ای از یک بازاریابی محصول موفق
شاید با Spotify آشنا باشید، سرویس پخش موسیقی که دسترسی به میلیون‌ها آهنگ و پادکست از سرتاسر جهان را فراهم می‌کند. در سال ۲۰۲۱، Spotify کمپین "Only You" را راه‌اندازی کرد. این کمپین با ارائه آمار و اطلاعات جالب درباره عادات شنیداری کاربران، به آن‌ها نشان می‌داد که در ساعات مختلف روز چه نوع موسیقی را بیشتر گوش می‌دهند و همچنین الگوهای مشابهی از دیگر کاربران را معرفی می‌کرد.
با این کمپین، Spotify نه تنها نشان داد که درک عمیقی از کاربران خود دارد، بلکه فضایی را فراهم کرد تا آن‌ها بتوانند سلیقه‌های موسیقی خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. این احساس تعلق و ارتباط در شرایط همه‌گیری کرونا که موجب فاصله‌گذاری اجتماعی شده بود، برای کاربران دلگرم‌کننده بود.
به واقع، Spotify با شناسایی مشکل کاربرانش—احساس تنهایی ناشی از قرنطینه و دوری از جمع‌ها—موفق شد حس همبستگی و دلگرمی را دوباره به آن‌ها بازگرداند.
کلام آخر
بازاریابی محصول، که زیرمجموعه‌ای از دیجیتال مارکتینگ است، به‌طور خاص به اتصال محصول و بازار می‌پردازد. برای یادگیری این حوزه، آشنایی با دیجیتال مارکتینگ و تکنیک‌های مدرن ضروری است. پروداکت مارکترها مسئول شناسایی نیازهای بازار و مخاطبان هدف هستند و باید محصولی جدید با ویژگی‌های خاص به‌عنوان راه‌حلی برای مشکلات ارائه دهند. این نوع بازاریابی شامل سه بخش اصلی تولید محصول، فروش و بازاریابی است و باعث هماهنگی بیشتر بین تیم‌های مختلف در سازمان می‌شود. با افزایش اهمیت این حوزه، می‌توان گفت که بازاریابی محصول یکی از مشاغل با آینده روشن است.
EN